Yenidoğan bebekler için K vitamini neden bu denli mühim? gibi sorularınız için Detaylar makalemizde…
Yenidoğan bebekler K vitamini bakımından zayıf doğarlar. Anne sütünün içeriği de K vitamini bakımından varlıklı değildir. Bu sebeple hayatın ilk aylarında K vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen ve ölümcül olabilen yenidoğan hemorajik hastalığı (YHH) riski yüksektir. Vatanımızda, bahsedilmiş olan riski en az seviyeye indirgemek için doğumdan derhal sonrasında yenidoğan bebeklere rutin olarak K vitamini aşısı uygulanmaktadır. Pekala, yenidoğan hemorajik hastalığı nedir? K vitamini iğnesi mecburi mu? Detaylar makalemizde…
K Vitamini Nedir?
K vitamininin en mühim görevi, kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Ek olarak kemik oluşumunda ve kalp-damar sağlığı mevzusunda mühim roller üstlenmektedir. K vitamini, sebzelerden alınabileceği gibi (K1 vitamini) bağırsaklarımızdaki iyi bakteriler (K2 vitamini) tarafınca da üretilir. Fakat yenidoğan bebeklerin bağırsak florası yetişkinler kadar gelişmiş durumda değildir.
Bu sebeple 6 aylık olana kadar kafi oranda K vitamini üretemezler. Aynı biçimde anne sütünün içeriğindeki K vitamini de bebeğin ihtiyacını karşılayacak seviyede değildir. Hal böyle olunca yenidoğan bebekler, ek gıdaya başlayana ve bağırsak floraları gelişene kadar K vitamini eksiliği açısından risk altındadır. Bu da aslına bakarsak, pıhtılaşma (kanama) problemleri bakımından da risk altında olduklarını göstermektedir.
Yenidoğan Bebeklere K Vitamini İğnesi Neden Yapılır?
Yukarıda da anlatıığımız gibi yenidoğan bebekler K vitamini bakımından zayıf doğarlar. Anne sütünün içeriği de K vitamini bakımından varlıklı olmadığından dolayı yenidoğan bebekler hayatlarının ilk 6 ayında hemorajik hastalığı bakımından risk altındadırlar.
6. aydan sonrasında ek gıdaya geçilmesiyle beraber, çeşit çeşit yiyeceklerden gereksinimleri kadar K vitamini alabilirler. Fakat bu süreç tamamlanana kadar pıhtılaşma problemlerini ve ölümcül olabilen yenidoğan hemorajik hastalığını engelleyebilmek için, doğumdan derhal sonrasında rutin olarak K vitamini iğnesi yapılmaktadır.
Yenidoğan Bebeklere K Vitamini Aşısı Ne şekilde ya da nasıl ve Ne Vakit Yapılır?
Vatanımızda, doğumdan derhal sonrasında 1 miligram yağda çözünen K vitamini prepatı kas içerisine uygulanmaktadır. Birtakım aileler ise K vitamini enjeksiyonu yerine ağızdan alınan K vitaminini talep etmektedir. Fakat meydana getirilen araştırmalar incelendiği zaman, ağız kanalıyla alınan K vitamininin beyindeki kanamayı önleme mevzusunda yetersiz olduğu görünmektedir.
Hem de oral yolla alınan K vitamini enjeksiyon gibi tek doz değil, bikaç doz gerektirmektedir. Tamamı beraber değerlendirildiği zaman, doğumdan derhal sonrasında uygulanan K vitamini iğnesinin daha tesirli olduğu düşünülmektedir.
K Vitamini İğnesi Mecburi Mudur?
Türkiye’de bütün aşılarda olduğu gibi K vitamini iğnesi de mecburi değildir. Aileler bir dilekçe doldurarak K vitamini iğnesi yaptırmayabilirler. Fakat ölümcül olabilen yenidoğanın hemorajik hastalığı, K vitamini enjeksiyonu ile engellenebilen bir rahatsızlıktır. Bu sebeple her ailenin bebeklerine aşıyı yaptırması tavsiye edilmektedir.
Yenidoğan Hemorajik Hastalığı Nedir?
Yenidoğan hemorajik hastalığı, K vitamini eksikliği durumundan dolayı gelişen bir pıhtılaşma (kanama) bozukluğudur. Yenidoğan bebeklerin neredeyse %1’inde görünen bu hastalık, bir çok vakit 1 hafta 10 gün içerisinde düzelme eğilimi gösterse de bilhassa prematüre doğan bebeklerde daha ağır ve uzun sürebilmektedir.
Özellikle de doğumdan sonrasında K vitamini iğnesi yapılmayan bebekler daha çok risk altındadır. Bu bebeklerde hayati organlara yada kafa içerisine kanamalar olabilmektedir. Yenidoğan hemorajik hastalığının en mühim emarelerinden biri, bebeğin başlangıcında yada yüzünde morluklar oluşmasıdır. Bununla beraber topuk kanı testi yapıldıktan sonrasında kanamanın durmaması, yenidoğan hemorajik hastalığını düşündürebilmektedir.
Yenidoğan hemorajik hastalığının öteki emareleri ise şu biçimde sıralanabilir.
- Bebeğin siyaha yakın renkte kusması,
- 3 haftadan büyük bebeklerde sarılık belirtilerinin ortaya çıkması,
- Zift gibi dışkılama,
- Göbek bağları kanaması
- Herhangi bir darbe olmamasına karşın bebeğin baş bölgesinde morarma.
Bu emareler, yenidoğanın hemorajik hastalığının emareleri olmakla beraber, daha farklı hastalıkların da işareti olabilmektedir. Hal böyle olunca emareler göründüğü anda çocuk hekimi ile iletişime geçilmeli ve geniş çaplı bir muayene gerçekleştirilmelidir.
Yenidoğan Hemorajik Hastalığının Türleri
Yenidoğan hemorajik rahatsızlığının erken, klasik ve geç olmak suretiyle 3 çeşidi vardır.
1. Erken Hemorajik Hastalığı
Erken hemorajik hastalığı, doğumdan sonraki ilk 24 saatte ortaya çıkmaktadır. Çoğu zaman annenin antikonvulsan ve antitüberküloz ilaçları kullanmasına bağlı olarak gelişir. Erken hemorajik hastalığında kafa içi kanamalarına daha fazla görülür. Bu da bebek için durumun ciddiyetini daha da artırmaktadır.
2. Klasik Hemorajik Hastalığı
Klasik hemorajik hastalığı çoğu zaman doğumdan sonraki 2 – bir hafta içerisinde ortaya çıkmaktadır. Daha fazla anne sütü ile beslenmeye, bağırsak florasının gelişmemiş olmasına ve plasental K vitamini geçişinin yetersizliğine bağlı olarak gelişir. Klasik hemorajik hastalığında kanama çoğu zaman deri ve sindirim sisteminde ortaya çıkmaktadır.
3. Geç Hemorajik Hastalığı
Geç hemorajik hastalığı, doğumdan 2 – 8 hafta sonrasında ortaya çıkmaktadır. Çoğu zaman doğumda K vitamini iğnesi yapılmamasına, kistik fibrozis yada altta yatan karaciğer hastalığına bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Geç hemorojik hastalığının 100 bin bebekten ortalama 10’unda ortaya çıkmış olduğu ve daha fazla gelişmekte olan ülkelerde göründüğü bilinen bişeydir.
K Vitamini İçeren Besinler Nedir?
K vitamini suda değil, yağda çözünür ve bedende depolanır. Hem bitkisel hem de hayvansal besinlerin çoğu K vitamini içermektedir. Bu sebeple K vitamini eksikliği son derece ender görünür. Yavrunuz ek gıdaya geçtiğinde, yaşına gore aşağıdaki yiyecekleri menüsüne ilave ederek K vitamini eksikliğini engelleyebilirsiniz.
K Vitamini İçeren Besinler
- Ispanak, lahana, brokoli, marul, taze fasulye ve bezelye gibi sebzeler,
- Yulaf ve buğday gibi tahıllar,
- Yağlı tohumlar,
- Süt ve süt ürünleri,
- Kırmızı ve beyaz etler,
- Meksika fasulyesi ve soya fasulyesi,
- Domates,
- Yumurta,
- Şalgam,
- Yeşil çay ve
- Kuşkonmaz K vitamini bakımından son derece varlıklıdır.
Makalemiz içerisinde bebeklerde k vitamini aşısı, bebeklerde k vitamini neden yapılır, bebeklerde k vitamini eksikliği, bebeklerde k vitamini eksikliği neden olur? bebeklerde k vitamini aşısı ne zaman yapılır? bebeklerde k vitamini ne işe yarar? gibi sorularınıza olabildiğince yanıt verdik. Eğer kafanıza takılan başka sorularınız var ise lütfen bize yazmaktan çekinmeyin.
